RADIUS
CCA  Centrum voor Hedendaagse Kunst en Ecologie 

31 mei – 24 augustus 2025

ALMA HEIKKILÄ: INDIVIDUALITEIT, IDENTITEIT EN VERWANTE METAFYSISCHE IDEEËN

Boek Tickets

RADIUS presenteert met genoegen de solotentoonstelling INDIVIDUALITEIT, IDENTITEIT EN AANVERWANTE METAFYSISCHE IDEEËN van kunstenaar Alma Heikkilä, die woont en werkt in Helsinki. In haar kunstwerken probeert Alma Heikkilä vaak dingen te verbeelden die niet ervaren kunnen worden door het menselijk lichaam en de menselijke zintuigen. Voorbeelden daarvan zijn micro-organismen die te klein zijn voor bewuste waarnemingen in het dagelijks leven, bosecosystemen waarin zich onder de grond en binnen planten belangrijke processen voltrekken en een veelheid aan grootschalige fenomenen die zich voordoen op snelheden en afmetingen die ons begrip te boven gaan.

Tijdens haar solotentoonstelling bij RADIUS presenteert Heikkilä nieuw werk waarin zij onderzoek doet naar de mate waarin het menselijk lichaam verstrengeld is met zijn omgeving. Hierbij legt zij de nadruk op de vaak onopgemerkte micro-organismen die het menselijk leven mogelijk maken—denk bijvoorbeeld aan de bacteriën in de darmflora, of aan de rol van fytoplankton in de productie van zuurstof. Door filosofische concepten met betrekking tot de biologie, biologische individualiteit, metafysica en persoonlijke identiteit met elkaar te vermengen, zorgen de werken in de tentoonstelling voor verwarring en trekken daarmee denkbeelden over hoe uniek of hetzelfde we nu eigenlijk zijn in twijfel.

Campagnebeeld ALMA HEIKKILÄ: INDIVIDUALITEIT, IDENTITEIT EN VERWANTE METAFYSISCHE IDEEËN, gebaseerd op studiomateriaal van Alma Heikkilä en nabewerkt door studio salt, pepper, and peace.

Voor Heikkilä is kunst een domein van gemeenschappelijkheid en samenwerkingen tussen meerdere soorten. Door verbindingen aan te gaan met een scala aan bestaansvormen—van bacteriën en sporen tot andere onderling met elkaar verbonden soorten die gezamenlijk de fundamentele bouwblokken van het leven op Aarde vormen—lijkt haar rol als kunstenaar bescheiden: ze nodigt uit tot samenkomst en verbinding. Die uitnodiging is echter niet uitsluitend en noodzakelijkerwijs gericht op het realiseren van een conceptuele ervaring van iets, of het maken van een afspraak met iets—in de zin van een geïndividualiseerde en intellectuele oefening op basis van onze vooringenomen kennis en kennistheoretische achtergrond. De uitnodiging dient namelijk ook ter vervolmaking van onze feedbackloop, waarbij we niet alleen het brein belichamen, maar ook het lichaam ‘bebreinen’. Dit soort concepten liggen normaalgesproken verankerd in de gedeelde leefomgeving, maar worden hier in de tentoonstelling concreet tot uitdrukking gebracht. De formulering en manier van aanbieden van deze uitnodiging staan dan ook lijnrecht tegenover conventionele antropocentrische, westerse en modernistische opvattingen over kunst als cultureel veld voor intermenselijke energie-uitwisselingen, waar intentionaliteiten vermomd zijn als objecten die ontvangen en geïnterpreteerd worden op basis van inzichten in en begrip van menselijke subjecten.  

Volledig in lijn met het voorgaande vallen kunst en het leven heel letterlijk samen in Heikkilä’s artistieke praktijk. Haar werk is zowel schatplichtig aan, als diep geworteld in de verschillende anders-dan-menselijke-entiteiten die er de coauteurs van zijn—waaronder de micro-organismen die de kunstenaar meedraagt in haar eigen lichaam, zoals bacteriën die essentieel zijn voor de gezondheid en het welzijn van mensen. Heikkilä werkt letterlijk met de materialen samen; het zijn niet simpelweg hulpbronnen, maar volwaardige samenwerkingspartners voor haar. Vanuit ditzelfde symbiotische en wederkerige vertrekpunt weten de grootschalige schilderwerken die bij RADIUS te zien zijn zo een zuiver representatieve voorstelling en pittoreske beeldtaal te omzeilen. Daarmee keren ze terug naar de kern: het bestaan en ontstaan van pluriforme locaties (in het meervoud) voor ontologische vorming. In andere woorden: het schilderen in geen metafoor, afbeelding of spiegel, maar een meersoortige locatie voor het worden-met, voor de mogelijkheid tot het bouwen van een wereld.

Download tentoonstellingsbrochure

Samengesteld door Niekolaas Johannes Lekkerkerk.

Alma Heikkilä woont en werkt in Helsinki. Ze is medeoprichter van Mustarinda, een multidisciplinair collectief gevestigd in de oerbossen van Noord-Finland, dat residenties organiseert op het snijvlak van kunst en ecologie. Heikkilä studeerde in 2009 af aan de Finse Academie voor Schone Kunsten. Ze exposeerde haar werk in solotentoonstellingen bij Kiasma, Helsinki (2019), Casco Art Institute, Utrecht (2018), Galerie Ama, Helsinki (2017, 2013) en elders. Ze nam deel aan biënnales in Fiskars, Finland; Timisoara, Roemenië; en Gwanju, Zuid-Korea. In 2014 ontving ze de Ducat Prize van de Finnish Art Society.

Speciaal voor deze tentoonstelling hebben we Daisy Lafarge gevraagd een tekst te schrijven. De schrijver en kunstenaar Daisy Lafarge is gevestigd in Glasgow. Ze werd geboren in het Engelse Hastings, maar woont sinds 2011 in Schotland. Haar teksten over ecologie, kunst en literatuur zijn op grote schaal uitgegeven. Een voorbeeld daarvan is Lovebug (2023), een boek over de poëtica van infectie dat volgens ons verwant is aan het werk van Alma Heikkilä.

Het DE POLITIEKE GRENZEN VOORBIJ-jaarprogramma van RADIUS in 2025, waar deze tentoonstelling onderdeel van uitmaakt, is mede mogelijk gemaakt door steun van het Mondriaan Fonds en de Gemeente Delft. Deze tentoonstelling is aanvullend ondersteund door het Fins Cultureel Instituut voor de Benelux en Frame Contemporary Art Finland. Wij danken hen hartelijk voor hun steun!